مسئولیت اجتماعی و روز جهانی محیط زیست

«رسانه مسئولیت اجتماعی»:پنجم ماه ژوئن هرسال، مصادف با۱۵ خرداد روزی است که از سوی سازمان ملل برای افزایش آگاهی مردم برای نگهداری محیط زیست و تحریک سیاستمداران به گرفتن تصمیماتی برای رویارویی با تخریب محیط زیست و گونه‌های زیستی‌جانوری، به‌عنوان روز محیط زیست انتخاب شده‌است.

تاریخچه روز جهانی محیط زیست به سال ۱۹۷۲ یعنی ۴۹ سال پیش بر می‌گردد. در آن سال برای اولین بار، سازمان ملل متحد کنفرانسی را با موضوع انسان و محیط زیست در شهر استکهلم سوئد برگزار کرد. همزمان با برپایی این کنفرانس مجمع عمومی سازمان ملل قطعنامه‌ای را تصویب کرد که منجر به تشکیل برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد شد.

از سال۱۹۷۴در سراسر جهان مراسم ویژه‌ای را به مناسبت این روز برگزار می‌کنند. مراسم این روز می‌تواند به اشکال مختلف باشد مثل راهپیمایی‌های خیابانی، همایش‌های دوچرخه سواری، نمایش، مسابقات نقاشی و مقاله‌نویسی در مدارس، درختکاری، فعالیت‌های مربوط به بازیافت، پاکسازی و….

هدف از برگزاری چنین مراسم‌های جلب توجه عمومی به مسائلی است که محیط زیست را آلوده می‌سازد. هر سال نیز یکی از مسایلی که شدیداً محیط زیست را تهدید می‌کند به عنوان موضوع این روز انتخاب می‌شود.

برنامه‌های روز جهانی محیط زیست

به گزارش«رسانه مسئولیت اجتماعی» برخلاف روز زمین که بیشتر برای جلوگیری دولت‌ها و سازمان‌ها از ایجاد آلودگی‌های زیست محیطی است، روز جهانی محیط زیست به مردم مربوط است. این روز بهانه‌ای برای شروع تغییر در رفتارهای زیان آور همه مردم در محیط زیست است. مردم سراسر جهان در روز محیط زیست با آگاه کردن مردم از خطرات آسیب به طبیعت، تلاش می‌کنند تا پاکیزه نگه‌داشتن محیط زیست را آموزش دهند.

هر سال مردم حدود ۱۰۰ کشور در فعالیت‌های روز جهانی محیط زیست شرکت می‌کنند و در هر دوره کشوری به عنوان میزبان درنظر گرفته می‌شود تا مراسم روز محیط زیست در آن برگزار شود. در این مراسم چالش‌ها و مشکلاتی که میزبان در مسایل زیست محیطی با آن‌ها مواجه است، مورد بررسی قرار گرفته و راهکارهایی برای رفع آن‌ها ارئه می‌شود.

محوریت مراسم روز محیط زیست در سال گذشته آلودگی هوا بود. آلودگی‌هایی که بشر تولید می‌کند لطمه‌های غیرقابل جبرانی به طبیعت زده‌است.

در ایران هم روز جهانی محیط زیست آغازگر هفته حفاظت از محیط زیست است و در طی این هفته با برگزاری کنفرانس‌ها، انجام تبلیغات در فضای مجازی و محیط شهری، برپایی مسابقات، برنامه‌های تفریحی و ایجاد مراکز تبلیغ و فرهنگ‌سازی در نقاط مختلف، به افزایش آگاهی عمومی در مورد محیط زیست پرداخته می‌شود.

علاوه‌بر این گروه‌های مردمی به صورت داوطلبانه به دل طبیعت می‌روند و به جمع‌آوری مواد خطرناک و آلوده کننده محیط زیست از جمله زباله‌ها و پساب‌ها می‌پردازند.

تشویق مردم به استفاده از دوچرخه، حمایت و قدردانی از چهره‌های فعال در زمینه حفاظت از محیط زیست، پاکیزه کردن محله، صرفه جویی در مصرف آب، عدم استفاده از پلاستیک و کاغذ، تفکیک زباله، حمایت از حیوانات و درختکاری از جمله فعالیت‌های مردم در روز محیط زیست است.

کشورهای میزبان و شعارهای جشن روز محیط زیست از سال ۲۰۱۰ تاکنون

در سال ۲۰۱۰ جشن روز محیط زیست با شعار «یک سیاره یکی از آینده ها» در کشور رواندا برگزار شد.

در سال ۲۰۱۱ این جشن با شعار «طبیعت در خدمت شماست» در کشور هند برگزار شد.

در سال ۲۰۱۲ کشور میزبان، کشور برزیل بود. این کشور مراسم جشن محیط زیست را با موضوع «اقتصاد سبز» برگزار کرد.

در سال ۲۰۱۳ روز جهانی محیط زیست با شعار، «فکر کن، بخور، پس انداز کن»، برگزار شد. در این سال سازمان ملل متحد به ما یادآوری کرد که ما بیشتر موادغذایی خود را از طبیعت به دست می آوریم، بنابراین اگر در حفظ طبیعت نکوشیم باعث می شود تمام محصولات زراعی از بین بروند و این یعنی نزدیک به ۱.۳ میلیارد تن غذا به ارزش ۱۰۰۰ میلیارد دلار هدر می رود.و در کل سبب می شود که افراد بسیار زیادی در جهان از گرسنگی رنج ببرند.

سال ۲۰۱۴ به دریا با شعار « صدای خود را بالا ببر نه سطح دریا را» اختصاص داده شد. این شعار یعنی اینکه آگاهی خود را باید در مورد مشکلاتی که کشورهای جزیره به دلیل افزایش سطح دریا دارند، بالا ببریم.

سال ۲۰۱۵ کشوری که میزبانی روز جهانی محیط زیست را برعهده گرفت، شهر میلان در ایتالیا بود. این کشور برای روز جهانی محیط زیست شعار،«هفت میلیارد نفر، یک سیاره با مراقبت مصرف کنید» را در نظر گرفت.

در آن سال این شعار به عنوان بهترین موضوع برای حفظ محیط زیست انتخاب شد و از همه مهمتر محبوب ترین موضوع در بیش از ۲۰ کشور در توییتر بود.

در سال ۲۰۱۶ این جشن با موضوع « تحمل صفر برای تجارت غیرقانونی حیات وحش» به میزبانی آنگولا برگزار شد.

سال ۲۰۱۷ جشن محیط زیست با عنوان«اتصال مردم با طبیعت» در کانادا برگزار شد. این عنوان به این دلیل موضوع سال ۲۰۱۷ بود، که به ما یادآوری کند که نقش ما در حفاظت از محیط زیست بسیار مهم است واگر همه ی ما دست به دست هم ندهیم تا از محیط زیست خود، حفاظت کنیم، طولی نمی کشد که این کره خاکی بدون محیط زیست باقی بماند.

سال ۲۰۱۸، کشور هند با موضوع «ضرب و شتم آلودگی پلاستیک» جشن را برگزار کرد.

در کشور چین آلودگی هوا بسیار زیاد است و این کشور از این مشکل به شدت رنج می برد برای همین در سال ۲۰۱۹ با شعار «آلودگی هوا را کنار بزنید» میزبانی جشن روز محیط زیست را برعهده گرفت.

در سال ۲۰۲۰ کشوری که برای برگزاری جشن روز جهانی محیط زیست منتخب شده بود کشور کلمبیا بود. لازم به ذکر است که کشور آلمان در برگزاری این جشن به کشور کلمبیا کمک کرد. در نتیجه این جشن با همکاری آلمان به بهترین صورت و با برنامه های رسمی و بسیار زیبایی برگزار شد.

شعار و موضوع روز جهانی محیط زیست در سال ۲۰۲۱ «بازنگری بازآفرینی. ترمیم» بود. با این مضمون افراد باید تصمیم بگیرند تغییرات اندکی در سبک زندگی خود ایجاد کند تا بتوانند نظم طبیعت را بازگردانند.

مسئولیت اجتماعی و روزجهانی محیط زیست

حفظ، نگهداری و بهبود محیط زیست و منابع طبیعی تنها در صورتی امکان‌پذیر خواهد بود که از تمامی ظرفیت‌های موجود یک جامعه در این راستا استفاده شود و سیاستگذاری به نحوی باشد که در بلندمدت بیشترین منفعت را برای نسل‌های مختلف ایجاد کند.

امری که مهم‌ترین لازمه آن ارتقا و بهبود مسوولیت اجتماعی است. مسئولیت اجتماعی دولت، بخش خصوصی و مردم تنها با افزایش آگاهی نسبت به اثرات مثبت وجودی و منفی نبود یا کمبود آن ایجاد خواهد شد.

توسعه پایدار و دستیابی به آن جز از طریق حساس‌سازی و فعال‌سازی بازیگران اصلی مسئولیت اجتماعی و ارتقای سطح آن در جامعه ممکن نیست. امری که در جوامع دارای اقتصاد مبتنی بر منابع طبیعی به دلیل وجود رابطه مستقیم میان بهره‌مندی از منابع طبیعی و تخریب آن به هیچ وجه ساده به نظر نمی‌رسد اما با توجه به تغییرات رویکردی و نهادی اقتصادی کشورها به مرور شرایط بهتری به خود خواهد گرفت.

در مجموع این مردم هستند که خود با حفاظت از محیط زیست و جلوگیری از تخریب آن از یک‌سو و ممانعت از تصمیم‌گیری‌های غلط مبتنی بر سود دولت‌ها و بخش‌های خصوصی از تخریب منابع طبیعی و محیط زیست جلوگیری می‌کنند.

امری که قبل از هر چیز نیازمند ارتقای سطح مسئولیت اجتماعی و افزایش احساس تعهد و تعلق نسبت به جامعه است. دولت و بخش خصوصی نیز در صورت داشتن یک دید بلندمدت و همه‌جانبه خواهند دانست که در صورت رفتار مبتنی بر پایداری در نهایت خود از این شرایط منتفع خواهند بود.