جام جهانی فوتبال چگونه می تواند ویترینی برای مسئولیت اجتماعی باشد؟

«رسانه مسئولیت اجتماعی»: نشریه «سان» انگلیس در گزارشی از هزینه تاریخی و عجیب قطر برای میزبانی از مسابقات جام جهانی ۲۰۲۲ پرده برداشت.

روسیه در جام جهانی ۲۰۱۸ تنها ۱۱ میلیارد دلار هزینه کرده بود اما قطر پا را فراتر گذشته و به شکل عجیبی مبلغ ۲۲۰ میلیارد دلار هزینه کرده است. یعنی قطر ۱۰ برابر از روسیه برای جام جهانی هزینه کرده است.

این رسانه انگلیسی فاش کرد تنها ۶.۵ میلیارد دلار از این ۲۰۰ میلیارد برای ساخت ورزشگاه های میزبان جام جهانی و تدارک ویژه برای هواداران هزینه شده است.

بخش عمده ۲۰۰ میلیارد دلار برای ساخت خط متروهای بزرگ شهر دوحه و بازسازی فرودگاه بین المللی دوحه صرف شده است.

مترو دوحه در ماه می ۲۰۱۹ افتتاح شد و هزینه ساخت آن ۳۶ میلیارد دلار (۳۳.۲ میلیارد پوند) گزارش شده است. فرودگاه بین المللی حمد در سال ۲۰۱۴ افتتاح شد و گزارش شده است که ۱۶ میلیارد دلار دیگر (۱۴.۸ میلیارد) برای توسعه اش هزینه شده است.

در نتیجه یک چهارم از مبلغ صرف شده که بخش عظیمی از این ریخت و پاش به شمار می آید برای ساخت مترو  و فرودگاه صرف شده است.

 جام جهانی ویترینی برای مسئولیت اجتماعی

با این وجود این سوال مطرح است که جام جهانی چگونه می تواند ویترینی برای مسئولیت اجتماعی به شمار برود و چگونه می توان از این اتفاق مهم جهانی برای ترویج مسئولیت اجتماعی استفاده کرد.

رویکرد استراتژیک

استراتژی اتخاذ شده در حوزه مسئولیت اجتماعی فوتبال درعین حال که به توسعه پایدار در جامعه کمک می کند؛ ارزش کسب و کارهای اصلی در این سازمان را نیز افزایش می دهد.

این استراتژی بر این اصل استوار است که فعالیتهای مسئولیت اجتماعی نباید مانع سودهی شود؛ بلکه مسئولیت اجتماعی باید در راستای کسب درآمد باشد.

در این زمینه فوتبال رویکردی سیستمی را اعمال می کند که با همکاری ذینفعان اصلی اقتصادی، اجتماعی، مالی و زیست محیطی – در داخل و خارج از سازمان – برای ارتقای مسئولیت اجتماعی بصورت همه جانبه و در تمام سطوح فوتبال کار می کند.

موضوعات استراتژیک

بخش اعظم فعالیت های مرتبط با فوتبال، متمرکز برامور کلیدی مسئولیت اجتماعی است واین موضوعات کلیدی از طریق فوتبال با مشارکت نزدیک با سازمان های متخصص صورت می‌پذیرد.

این استراتژی مستلزم یک بررسی مستقل و منظم است که بامشارکت گسترده ذینفعان صورت می پذیرد. توصیه های نهایی توسط کمیته بازی جوانمردانه و مسئولیت اجتماعی تأیید می شود و در چرخه های چهار ساله بر سایر مسائل اولویت دارد.

فوتبال از اهداف توسعه پایدار، که توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۵ تعیین شده است ، به عنوان مبنایی برای جهت گیری استفاده می کند. در گزارش سالانه مسئولیت اجتماعی فوتبال اهداف توسعه پایدار با توجه به هر موضوع استراتژیکی ترسیم می شود تا سهم خود را در اقدامات جهانی در زمینه توسعه پایدار نشان دهد.

تنوع و شمول

نژادپرستی و سایر اشکال تبعیض همچنان یک پدیده گسترده و ریشه دار در جهان است. گروه های اقلیتی که در سراسر جهان و در فوتبال با این گونه عدم تحمل ها روبرو هستند، دائماً در معرض خشونت کلامی و فیزیکی هستند.

فوتبال یک ابزار شناخته شده برای گسترش تنوع نژادی، جنسیتی و شامل تمامی گروه ها است، که توسط سازمان ملل متحد ، کمیسیون اروپا و شورای اروپا پشتیبانی می شود.

فیفا فرهنگ فراگیر در فوتبال را تشویق و رفتار عادلانه و مشارکت همه را تأیید می کند، در واقع  این فرهنگ فراگیر تفاوت هایی مانند قومیت، سن، جنس، مذهب، گرایش جنسی، فرهنگ،  ملیت، درآمد یا توانایی و غیره را نیز در بر می گیرد.

محیط زیست

تغییرات آب و هوایی مهمترین مسأله عصر ما است، تهدیدی که کل کره زمین را به خطر می اندازد، و مشکلی است که به احتمال زیاد سرنوشت نسل ما و پس از ما را تعیین خواهد کرد.

فیفا تأکید ویژه ای بر ترویج اقدامات اقلیمی در مسابقات خود دارد. همچنین ذی نفعان خود را تشویق می‌کند تا به مسائل پایداری زیست محیطی مرتبط با فعالیت های داخل و پیرامون فوتبال توجه کافی داشته باشند.

فیفا به عنوان بخشی از تعهد خود برای مقابله با تغییرات آب و هوایی، یکی از ۱۷ عضو امضا کننده پروژه اقدامات سازمان ملل متحد برای تغییرات آب و هوایی است. فیفا و دیگر سازمان های ورزشی، پشت این طرح با یکدیگرمتحد شده اند و پیمان بستند که از موقعیت های خود برای به حداقل رساندن تهدید ناشی از تغییرات آب و هوایی- مطابق با توافقنامه پاریس -استفاده کنند.

سلامتی و تندرستی

دو سوم مرگهای زودرس در جهان ناشی از چهار بیماری مهم غیرواگیراز جمله بیماریهای قلبی عروقی، دیابت نوع ۱ و ۲، سرطانها و بیماریهای مزمن تنفسی است. با این حال، با اصلاح عوامل خطرساز سبک زندگی، می توان از حداقل ۸۰ درصد از تمام بیماری های قلبی، سکته مغزی، دیابت نوع ۲ و ۴۰ درصد از سرطان ها پیشگیری کرد.

فیفا متعهد به ترویج شیوه های زندگی سالم و فعال و توسعه محیط های فوتبال جهت ارتقاء سطح سلامتی است و عوامل خطرساز کلیدی شیوه زندگی مرتبط با بیماری های غیرواگیر را مورد توجه قرار می دهد. این تعهدات شامل ترویج فرهنگ فعالیت بدنی منظم، مانند بازی فوتبال، وهمچنین رژیم غذایی سالم تر، شیوه زندگی بدون سیگار و مصرف کمتر الکل است.

صلح و آشتی

ترویج صلح و آشتی در مناطق پس از جنگ، در میان گروه های جمعیتی مخالف، موضوعی پیچیده است که حل آن ممکن است چند نسل طول بکشد. برنامه ها باید بر اساس تجزیه و تحلیل صحیح شرایط و با توجه به زمینه های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی جوامع آسیب دیده از درگیری، برنامه ریزی و اجرا شوند.

همچنین، فیفا از فعالیتهایی برای ارتقای ارتباطات اجتماعی و فعالیتهای مشترکی که در ذات فوتبال هستند پشتیبانی می کند.

همبستگی

همبستگی را می توان به عنوان یک رویکرد “از بیرون به درون” تعریف کرد که به موجب آن مسائل و مشکلات اجتماعی شناسایی شده و با استفاده از فوتبال به عنوان یک ابزار حل می شود.

فیفا با همکاری ذینفعان اصلی، از جمله سازمان های غیردولتی و اتحادیه اروپا، از چارچوب های تعیین شده مانند دستور کار ۲۰۳۰ سازمان ملل برای توسعه پایدار استفاده می کند، تا مناطقی را که می توانند از منابع خود به نفع جامعه استفاده کنند را شناسایی کند.

حقوق بشر

دنیای ورزش، از جمله فوتبال، می تواند تأثیرات اجتماعی مثبت و یا منفی قابل توجهی داشته باشد و احترام به حقوق بشر را ارتقا دهد ، اما درعین حال می تواند سوءاستفاده و تبعیض را نیز تقویت کند. پس اطمینان از مطابقت کامل فوتبال با استانداردهای بین المللی حقوق بشر و ابزار و اصول مربوطه بسیار مهم است.

فیفا اقداماتی را برای اطمینان از رعایت استانداردهای حقوق بشر در تمام سطوح فعالیت های خود از جمله مسابقات، در راستای مطابقت کامل با اصول راهنمای سازمان ملل در تجارت و حقوق بشر انجام می دهد.

حفاظت از کودکان

روزانه میلیونها کودک و نوجوان در فعالیتهای ورزشی در جهان شرکت می کنند. پس از افزایش رسوایی های سوء استفاده جنسی از افراد زیر سن ۱۸ سال در فوتبال، فیفا مجدداً بر تعهد خود برای حمایت و فعال کردن مشارکت ایمن دختران و پسران در همه سطوح بازی تأکید می کند. هدف این است که فوتبال در اروپا یک تجربه امن، مثبت و لذت بخش برای همه کودکان و نوجوانان باشد.

از طریق اجرای سیاست ها، شیوه ها و رویه های موثر، فیفا از اقدامات پیشگیرانه برای کاهش احتمال وقوع آسیب و اقدامات مسئولانه حمایت می کند تا اطمینان حاصل شود که هرحادثه ای که اتفاق می افتد به درستی مورد رسیدگی قرار می گیرد.

روابط با هواداران

مشارکت معنادار هواداران نقش مهمی در توسعه پایدار فوتبال دارد.فیفا متعهد است تا اطمینان حاصل کند که همه نیازها و دیدگاه های این گروه ذینفع اصلی در طول بازی در نظر گرفته شود. فیفا همکاری فعال ومنظمی را با حامیان خود جهت ارتقا حکمرانی در فوتبال و بهبود تجربیات هواداران در روز بازی انجام می‌دهد.