گزارش ناپایدار بانک کشاورزی از توسعه پایدار

«رسانه مسئولیت اجتماعی»-پیمان جهانیان:بانک کشاورزی یکی از بانک هایی است که در سال های اخیر در زمینه مسئولیت اجتماعی فعالیت کرده است. این بانک در زمینه توسعه پایدار،فعالیت های انسان دوستانه و خیریه،علمی، آموزشی، فرهنگی،هنری و ورزشی گزارش مسئولیت اجتماعی ارائه کرده است.

با این وجود اگر به گزارشی که این بانک در زمینه توسعه پایدار ارائه کرده دقت کنیم متوجه می شویم که شاخص هایی که این بانک در گزارش خود مورد توجه قرار داده سطحی است،در راستای توسعه پایدار نیست و بیشتر جنبه برندسازی و تبلیغات دارد.

با فراگیر شدن مسئولیت اجتماعی در بین نهادها و بنگاه های اقتصادی برخی بنگاه های اقتصادی تعریف و مدل خاصی از مسئولیت اجتماعی ندارند و تنها برای عقب نماندن از قافله مسئولیت اجتماعی اقداماتی را در گزارش های خود ذکر می کنند که  به حوزه مسئولیت اجتماعی و توسعه پایدار ارتباط ندارد.

اقدامات تأمل برانگیز بانک کشاورزی به نام توسعه پایدار

بانک کشاورزی در گزارشی که در زمینه توسعه پایدار و در زیر مجموعه مسئولیت اجتماعی ارائه کرده است اقدامات زیر را ذکر کرده که جای تأمل و سوال دارد.اقداماتی که هیچ سنخیتی با توسعه پایدار ندارد.

این اقدامات به شرح ذیر است: حمایت و تأمین مالی حرکت نمادین دوچرخه سواران در حمایت از یوزپلنگ ایرانی، برگزاری سالانه روز درختکاری و توزیع نهال رایگان در هفته منابع طبیعی، فراهم کردن وسیله ایاب و ذهاب برای همکاران در هفته منابع طبیعی برای همسویی و همراهی با عزم ملی کاهش آلودگی هوا و حفاظت از محیط زیست، حضور و حمایت مالی از جشن روز ملی دماوند . این مراسم هر ساله با حضور طرفداران محیط زیست و با همکاری انجمن کوهنوردان ایران و انجمن دوستداران دماوند کوه در دامنه های کوهستان دماوند برگزار می شود، تخصیص بیش از ۲۰ میلیون دلار برای واردات گندم با شرط عدم آلودگی با مواد هسته ای، تخصیص بیش از ۱۰ میلیون دلار برای واردات گیاهان و بذرهای گیاهی، برگزاری جلسات به صورت ارتباط تصویری برای کاهش تردد و ترافیک شهری و بین شهری، تدوین و ابلاغ دستورالعمل ها و بخشنامه های مرتبط با حفاظت از محیط زیست و…

با نگاهی این اقدامات  متوجه می شویم که برداشتی که بانک کشاورزی از مفهوم توسعه پایدار و مسئولیت اجتماعی دارد سطحی و تبلیغاتی است و سنخیتی با مفهوم توسعه پایدار ندارد.

نکته جالب در این زمینه این است که بانک کشاوزی هزینه هایی که برای واردات کرده را نیز جزئی از گزارش مسئولیت اجتماعی و توسعه پایدار ذکر  کرده است. این در حالی است که در مفهوم توسعه پایدار صادرات نقش محوری دارد.

از سوی دیگر حمایت از همایش دوچرخه سواری برای یوزپلنگ ایرانی و یا ابلاغ دستورالعمل برای حفاظت از محیط زیست نمی تواند جزئی از فعالیت های توسعه پایدار یک بانک باشد.برای روشن شدن ابعاد قضیه  در ادامه مفهوم توسعه پایدار را تشریح می کنیم.

 ابعاد توسعه پایدار و نگاه سطحی بانک کشاورزی به این مفهوم

توسعهٔ پایدار فرآیندی است که آینده‌ای مطلوب را برای جوامع بشری متصور می‌شود که در آن شرایط زندگی و استفاده از منابع، بدون آسیب رساندن به یکپارچگی، زیبایی و ثبات نظام‌های حیاتی، نیازهای انسان را برطرف می‌سازد.

توسعهٔ پایدار راه‌حل‌هایی را برای الگوهای فانی ساختاری، اجتماعی و اقتصادی توسعه ارائه می‌دهد تا بتواند از بروز مسائلی همچون نابودی منابع طبیعی، تخریب سامانه‌های زیستی، آلودگی، تغییرات آب و هوایی، افزایش بی‌رویهٔ جمعیت، بی‌عدالتی و پایین آمدن کیفیت زندگی انسان‌های حال و آینده جلوگیری کند.

توسعهٔ پایدار فرآیندی است در استفاده از منابع، هدایت سرمایه‌گذاری‌ها، جهت‌گیری توسعهٔ فناوری و تغییرات نهادی، با نیازهای حال و آینده سازگار باشد. توسعهٔ پایدار که از دههٔ ۱۹۹۰ بر آن تأکید شد جنبه‌ای از توسعهٔ انسانی و در ارتباط با محیط زیست و نسل‌های آینده است. هدف توسعهٔ انسانی پرورش قابلیت‌های انسانی محسوب می‌شود.

توسعهٔ پایدار به عنوان یک فرایند در حالی که لازمهٔ بهبود و پیشرفت است، اساس بهبود وضعیت و رفع کاستی‌های اجتماعی و فرهنگی جوامع پیشرفته را فراهم می‌آورد و باید موتور محرکهٔ پیشرفت متعادل، متناسب و هماهنگ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تمامی جوامع و به ویژه کشورهای در حال توسعه باشد.

تمرکز توسعه پایدار بسیار گسترده‌تر از صرفاً محیط‌ زیست است. این همچنین در مورد اطمینان از یک جامعه‌ی قوی، سالم و عادلانه می‌باشد. این به معنای رفع نیازهای متنوع همه افراد در جوامع موجود و آینده، ارتقای رفاه شخصی، انسجام و شمول اجتماعی، و ایجاد فرصت‌های برابر است.

اگر این مفهوم در نظر بگیریم متوجه می شویم که بانک کشاورزی نه تنها در مسیر توسعه پایدار حرکت نمی کند و بلکه گزارشی که در این زمینه ارائه کرده سطحی، برای گمراهی افکار عمومی و برندسازی این بانک در فضای اقتصادی است. اتفاقی که اگر مورد تحلیل کارشناسی قرار بگیرد نتیجه عکس برای این بانک به همراه خواهد داشت.

عوام‌گرایی آفت رشد و توسعه پایدار

بدون تردید آفت رشد و توسعه پایدار  عوام‌گرایی و ارائه طرح‌ها و وعده‌های ظاهرفریب و غیرکارشناسی است.  رفع مشکلات اقتصادی، رشد تولید و اشتغال پایدار و تحقق اهداف والای اقتصادی کشور، یک فرآیند مستمر و پویا است و در یک دوره محدود، نمی‌توان و نباید انتظار رفع تمامی کاستی‌ها و مشکلات را داشت.

گزارشی که بانک کشاورزی در زمینه توسعه پایدار ارائه کرده همراه با نوعی عوام گرایی و سطحی نگری است و هیچ کدام از مولفه های توسعه پایدار را در خود ندارد.

توسعهٔ پایدار یک ایده و اصطلاح گسترده‌است که معانی متفاوتی دارد همین موضوع موجب برانگیزش واکنش‌های مختلف در این زمینه شده‌است. مفهوم توسعهٔ پایدار تلاشی برای ترکیب مفاهیم در حال رشد حوزه‌ای از موضوعات محیطی با موضوعات اجتماعی اقتصادی می‌باشد.

برخی از صاحب نظران پایداری را نوعی نگرش به آینده می‌دانند که در واقع نقشهٔ مسیری می‌باشد که بر روی مجموعه‌ای از ارزش‌ها و اصول اخلاقی و معنوی متمرکزاست.

توسعهٔ پایدار یک حالت ثابت از هماهنگی را ندارد، بلکه دارای یک فرایند تغییر در چیزی است که استخراج از معادن جهت سرمایه‌گذاری و راهبردی توسعهٔ تکنولوژی و تغییر نهادی را سازگار با نیازهای آتی همانند نیازهای امروز می‌سازد.

مولفه های ذکر شده  حائز اهمیت هستند اما بانک کشاورزی در گزارش توسعه پایدار خود به آنها توجه نکرده است.