مخاطرات زیست محیطی عسلویه در مرز هشدار/عدم توجه شرکت های پتروشیمی به استانداردهای لازم

«رسانه مسئولیت اجتماعی»:شرکت های پتروشیمی همواره  روی این موضوع تأکید دارند که استانداردهای لازم را در زمینه آلایندگی ها و مخاطراتی که فعالیت های پتروشیمی برای محیط زیست می تواند ایجاد کند رعایت می کنند. با این وجود بین حرف و عمل این شرکت ها فاصله زیادی وجود دارد.

یکی از مناطقی که در سال های اخیر فعالیت های شرکت های پتروشیمی در آن شدت پیدا کرده عسلویه بوده است. منطقه ای که اگر چه شرکت های پتروشیمی را به سمت خود جذب کرده اما با مخاطرات زیست محیطی مختلفی مواجه شده است.

آلودگی هوای عسلویه به دلیل وجود فلرهای غیر استاندارد شرکت های نفت و گازی و پتروشیمی در این منطقه سبب شده محیط زیست این شهرستان به کلی در آستانه نابودی قرار بگیرد و هوای آلوده و سمی موجود در عسلویه نیز خطر مرگ و ایجاد بیماری های تنفسی را برای مردم عسلویه به همراه دارد.

غفلت از پیامدهای زیست محیطی شرکت های پتروشیمی

به دنبال گسترش فاز‌های مختلف منطقه ویژه اقتصادی پارس جنوبی (عسلویه)، آلودگی‌های زیست محیطی تبدیل به معضلی شده است که ساکنان محلی و کارکنان و کارگران شاغل در این منطقه بزرگ صنعتی-اقتصادی را تهدید می‌کند. سال‌هاست که در کنار توجه به گسترش فعالیت‌های صنعتی و بالا بردن ظرفیت‌های تولید، از مدیران این منطقه اقتصادی خواسته شده که به مسائل زیست محیطی و سلامت مردمی که در این منطقه کار و یا زندگی می‌کنند نیز توجه ویژه‌ای شود.

اما غفلت از این مهم، نتایجی را به دنبال داشته که برخی از آن‌ها کم‌کم خود را نشان داده و نگرانی‌های زیادی را برای مردم محلی به وجود آورده است.

جدا از بیماری‌های تنفسی که آلودگی‌های هوا در این منطقه باعث آن بوده است؛ فعل و انفعال‌های حاصل از واکنش اکسید‌های سولفور و نیتروژن با رطوبت هوا در صورت بارش باران، بارانی اسیدی را موجب خواهد شد که علاوه بر آسیب رساندن به پوشش گیا‌هی و جانوری منطقه، آلودگی خاک و آب‌های زیرزمینی را نیز به دنبال خواهد داشت.

از طرفی بارش باران‌های اسیدی به شدت موجب فرسودگی تجهیزات صنعتی منطقه خواهد شد. گسترش فاز‌های مختلف منطقه ویژه پارس رابطه معکوسی با گسترش فضای سبز و پوشش درختی منطقه دارد؛ به شکلی ‌که مناطق سرسبز و خوش آب و هوایی نظیر بیدخون دیگر نشانی از طراوت گذشته را ندارند.

از طرفی تخلیه پسماند‌های صنعتی و مواد خنک‌کننده تاسیسات که مستقیماً وارد محیط زیست می‌شوند، تعادل و نظم اکولوژیک منطقه را بر هم زده است که برخی تحقیقات و پژوهش‌های انجام شده از بروز فاجعه زیستی محیطی در این ارتباط خبر می‌دهد.

هشدار مدیر بهداشت عسلویه به شرکت های پتروشیمی

سرپرست مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست شرکت ملی صنایع پتروشیمی با ارسال نامه ای به شرکت های پتروشیمی مستقر در عسلویه نسبت به مخاطرات آلاینده های شیمیایی هشدار داده است.

در متن مکاتبه ارسالی آمده است؛ نتایج به دست آمده حاصل مطالعه ۳ ساله در دو فاز کمی و کیفی برای صیانت از سلامت کارکنان صورت گرفته است.

سعید باغبانی با اشاره به شناسایی بیش از ۲۰ آلاینده مهم و خطرناک از جمله بنزن، نسبت به خطرات این ماده شیمیایی به عنوان یک ماده سرطان زا هشدار داده و با ارائه راهکار و پیشنهادهای پیشگیرانه از قبیل جابجایی کمپ های مسکونی و تغییر شیفت های کاری کارکنان برای مواجهه و افزایش توان بازسازی بدن در برابر سموم ایجاد شده، تأکید داشته است.

این نامه در واقع اولین سند منتشرشده ای است که آسیب و بیماری های ناشی از صنایع شیمیایی در عسلویه را تأیید می کند. انتشار این نامه ضمن اینکه هشداری برای اتخاذ تدابیر پیشگیرانه برای کاهش آسیب ها است، همزمان نگرانی ها را دو چندان کرده است.

حساسیت یک سازمان برای صیانت از سلامت کارکنان و اتخاذ تدابیر لازم برای کاهش خطرات و آسیب های پیش رو شایسته ی تحسین وگامی مهم در تعالی سازمانی به شمار می رود. اما آنچه از مکاتبه موصوف بر می آید،سلامتی کارکنان شرکت های اصلی و مادر مد نظر بوده و اشاره ای به پیمانکاران واحدهای مختلف نشده است.

نیروهایی که با شرایط پیمان متفاوت و بعضاً با شرایط کاری سخت ومزایای کمتر در معرض آسیب جدی این مواد هستند. اگر چه این آسیب ها تنها به کارکنان صنایع پالایشگاهی و پتروشیمی ختم نمی شود و روی دیگر قضیه که همواره مغفول و مورد تساهل نهادهای مختلف واقع شده است، سلامتی مردم محلی ساکن مناطق پیرامونی است.

با توجه به آلاینده های قید شده درنامه مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست، کدامیک از پتروشیمی های مستقر در عسلویه توانسته است حد استاندارد الزامات محیط زیستی را رعایت نماید و از لیست صنایع آلاینده خارج شود؟

ضمن اینکه انتظار می رود سازمان محیط زیست لیست صنایع آلاینده عسلویه را منتشر نماید، پیشنهاد می گردد آزمایشات دوره ای نیزبرای ساکنین مناطق پیرامونی در دستور کار قرار گیرد و مبادی ذی ربط از جمله دانشگاه علمی پزشکی با همکاری سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت این آزمایشات را به عنوان پیوست سلامت برای صنایع مستقردر عسلویه الزام آور نماید.

تجربه عسلویه نشان می دهد توسعه ی پایدارمستلزم همکاری بین بخشی سایر نهادها و ادارات است و نفت بعنوان متولی اصلی توسعه میدان گازی پارس جنوبی به تنهایی قادر به حرکت در مسیر توسعه پایدار و حفظ منافع سایر ذینفعان نخواهد بود.

لازم به ذکر است منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس (عسلویه) در سال ۱۳۷۷ طبق مصوبه شورای عالی مناطق آزاد تجاری-صنعتی برای بهره‌برداری از منابع نفت و گاز حوزه پارس جنوبی و انجام فعالیت‌های اقتصادی در زمینه نفت و گاز و پتروشیمی در محدوده نوار ساحلی عسلویه و خلیج نایبند به وسعت ۳۰ هزار هکتار تأسیس شد.

پس از تأسیس منطقه ویژه، به علت آلودگی ناشی از تأسیسات صنعتی که از نظر میزان آلایندگی در دنیا بینظیر می‌باشد، بیماری‌های ناشناخته و مادرزادی در میان نوزادان و ساکنین منطقه به شدت شیوع یافته‌است. بارها صحبت دربارهٔ تبدیل به منطقه آزاد شدن عسلویه گردیده و اسکله‌ای به همین منظور تأسیس گردید ولی تاکنون اقدامی صورت نگرفته‌است.

منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس به حوزه گاز پارس جنوبی که در میان خلیج فارس واقع شده (دنباله حوزه گنبد شمالی قطر) دسترسی دارد.