توافق مهم در اجلاس تغییرات اقلیمی شرم الشیخ

«رسانه مسئولیت اجتماعی»:نشست تغییرات اقلیمی سازمان ملل در شرم الشیخ مصر با موافقت نهایی کشورهای حاضر درباره مجموعه‌ای از موضوعات از جمله ایجاد صندوقی برای کمک به کشورهای آسیب‌پذیر در مقابله با تغییرات اقلیمی به کار خود پایان داد.

نمایندگان کشورهای حاضر در نشست آب و هوایی سازمان ملل بر سر تشکیل صندوق زیان و خسارت  توافق کردند.

در ساعات اولیه امروز (یکشنبه) کشورهای حاضر در نشست توانستند به یک توافق نهایی دست پیدا کنند که بر اساس آن تشکیل صندوقی برای کمک به کشورهای فقیر آسیب دیده از بلایای اقلیمی تصویب شد، هرچند تلاش‌ها برای مقابله با انتشار گازهای گلخانه ای که عامل وقوع این بلایاست نتیجه بخش نبود.

پس از طی مذاکرات جدی که در طول شب انجام شد، ریاست اجلاس متن نهایی توافق را منتشر کرد و همزمان یک جلسه عمومی  تشکیل شد. در این جلسه ابتدا به سرعت متن مربوط به ایجاد صندوق «زیان و خسارت» برای کمک به کشورهای در حال توسعه به منظور مقابله با حوادث اقلیمی مانند توفان و سیل تصویب شد. اما بسیاری از تصمیمات بحث‌ برانگیز در مورد صندوق به سال آینده موکول شد تا یک کمیته موقت توصیه‌هایی را به کشورها ارائه کند تا در نشست آب و هوایی در نوامبر ۲۰۲۳ اتخاذ کنند.

این توصیه‌ها شامل شناسایی و گسترش منابع تامین مالی شده و به این پرسش اشاره دارد که کدام کشورها باید به صندوق جدید کمک کنند. درخواست‌ کشورهای در حال توسعه برای ایجاد چنین صندوقی در نشست دو هفته‌ای مصر موضوع غالب بود و موجب شد مذاکرات از زمان برنامه ‌ریزی‌ شده فراتر رود.

این نشست، آزمونی برای بررسی عزم جهانی در راستای مبارزه با تغییرات آب و هوایی تلقی می شود حتی در شرایطی که جنگ و درگیری در اروپا، آشفتگی بازار انرژی و تورم شدید توجه بین المللی را به خود معطوف کرده است.

در نشست سران در مصر  وعده داده شد وضعیت فاجعه بار کشورهای فقیر که با شدیدترین عواقب ناشی از گرمایش جهانی مواجه هستند، برجسته شود.

مذاکره کنندگان اتحادیه اروپا و سایر کشورها پیشتر اعلام کرده بودند که نگران هستند تلاش‌هایی برای جلوگیری از تقویت پیمان آب و هوایی گلاسکو انجام شود.

آنی داسگوپتا، رئیس موسسه منابع جهان گفت: در حالی که پیشرفت در زمینه جبران زیان و خسارت دلگرم ‌کننده بود، ناامیدکننده است که این تصمیم بیشتر تحت تاثیر پیمان گلاسکو در مورد محدود کردن انتشار گازهای گلخانه‌ای بوده نه برداشتن گام‌های جدید.

در توافق جدید در عین حال به حذف تدریجی استفاده از  همه سوخت های فسیلی اشاره‌ای نشده است. در عوض از کشورها درخواست شد تا گام‌هایی را در جهت کاهش تدریجی انرژی زغال‌سنگ و حذف تدریجی یارانه‌های سوخت فسیلی ناکارآمد بردارند، همانطور که در نشست گلاسکو مورد تصویب قرار گرفت.

مخالفت برخی کشورها با ذکر هدف محدود کردن گرمایش جهانی

ایالات متحده اعلام کرد: برخی از کشورها با گنجاندن هدف جلوگیری از افزایش بیش از ۱.۵ درجه سانتیگرادی دما در متن رسمی نشست آب و هوایی سازمان ملل مخالفت کرده است.

جان کری نماینده ویژه ایالات متحده در امور آب و هوایی روز شنبه در کنفرانسی گفت: چند کشور در برابر گنجاندن هدف جهانی برای محدود کردن گرمایش جهانی به ۱.۵ درجه سانتیگراد در متن رسمی مقاومت کرده است.

جان کری در پاسخ به پرسشی درباره مخالفت برخی دولت‌ها با ذکر هدف جلوگیری از افزایش بیش از ۱.۵ درجه سانتیگرادی دما گفت: کاملا درست می گویید. کشورهای بسیار کمی وجود دارند اما همین کشورها موضوع عدم ذکر این اصطلاح را مطرح کرده اند.

دولت‌های جهان در سال ۲۰۱۵ در جریان نشست سران سازمان ملل در فرانسه توافق کردند تا تلاش شود میانگین افزایش دمای جهانی به ۱.۵ درجه سانتیگراد محدود شود؛ توافقی که توافقنامه پاریس نام گرفت و به عنوان یک پیشرفت در بلندپروازیِ بین المللی آب و هوایی تلقی شد.

هرچند از آن زمان، روند انتشار گازهای گلخانه ای همچنان در حال افزایش است و کارشناسان بر این باورند که جهان در معرض خطر از دست دادن این هدف است. عبور از آستانه ۱.۵ درجه سانتیگراد، بدترین پیامدهای گرمایش جهانی را به دنبال دارد.

در حال حاضر، جهان بیش از ۱.۱ درجه سانتیگراد نسبت به دمای متوسط ​​قبل از دوران صنعتی شدن گرم شده که باعث ایجاد شرایط شدید آب و هوایی شده و ضررهای اقتصادی جدی را به همراه دارد.

بسیاری از کشورهای در حال توسعه خواستار ایجاد صندوق “زیان و خسارات” شده‌اند که بر اساس آن به کشورهایی که در تلاش برای مقابله با بلایا و بازسازی خسارت‌ها هستند، کمک شود. هرچند جان کری گفته است که ایالات متحده از ایجاد چنین صندوقی حمایت نخواهد کرد و معتقد است باید از پلتفرم های موجود استفاده شود.

هشدار تشدید تنش‌های آبی در اجلاس اقلیمی مصر

کارشناسان در اجلاس اقلیمی مصر هشدار دادند: شمار افراد متاثر از گرمایش زمین تا سال ۲۰۵۰ تا دو برابر افزایش می‌یابد و برآورد می‌شود که تا آن زمان، شمار کسانی که در معرض تنش‌های آبی قرار دارند به حدود سه میلیارد نفر برسد.

کارشناسان همچنین در گزارشی که در پنجمین روز این اجلاس ارائه شد برآوردهایی ارائه کردند که نگرانی‌های دبیر کل سازمان ملل را موجه جلوه می‌دهند.

مطابق برآوردها تا سال ۲۰۵۰ میلادی حدود سه میلیون نفر از شهروندان جهان در مناطقی زندگی می‌کنند که به عنوان کانون‌های بحرانی متاثر از پیامدهای گرمایش زمین طبقه بندی می‌شوند.

خبرگزاری دویچه‌وله به نقل از گزارش یادشده می‌گوید: به این ترتیب شمار ساکنان مناطق درگیر تنش‌های آبی تا اندکی بیش از ربع قرن دیگر دو برابر خواهد شد.

در عین حال مناطق درگیر با تنش‌های آبی به طور عمده در آمریکای مرکزی، خاورمیانه، بخشی از آسیا و بخش‌هایی از شرق و مرکز آفریقا قرار خواهند داشت.

کارشناسان معتقدند در مناطقی که به طور قطعی متاثر از پیامدهای گرمایش زمین هستند، مرگ و میر ۱۵ برابر بیشتر از مناطقی رخ می‌دهد که کمتر درگیر این بحران هستند.

میزان بالای مرگ و میر در مناطق آسیب‌پذیر از جمله به دلیل بیشتر رخ دادن سیلاب‌ها و توفان‌های ویرانگر و خشکسالی عنوان می‌شود.

این بحران‌ها همچنین باعث افزایش مهاجرت‌های ناخواسته می‌شود و در سال‌های آینده میلیون‌ها نفر به دلیل چالش‌های ناشی از گرمایش زمین مجبور به ترک کشور و سکونتگاه خود خواهند شد.

گزارشی که تحت عنوان “۱۰ دیدگاه جدید علم هواشناسی در سال ۲۰۲۲” در اجلاس تغییرات اقلیمیِ مصر ارائه شد، توسط کارشناسان و دانشمندان کشورهای مختلف از جمله محققان موسسه پژوهش‌های هواشناسی پوتسدام در آلمان تدوین شده است.

سیمون استیل، رئیس امور تغییرات اقلیمی سازمان ملل نتایج گزارش کارشناسان را “هشدار دهنده” خوانده و تاکید کرده که سازگاری با بحران‌های اقلیمی برای انسان‌ها ممکن است اما نامحدود نیست.

او تاکید کرد که به همین دلیل یک برنامه بلندپروازنه برای کاهش تولید و انتشار گازهای گلخانه‌ای که عامل اصلی گرمایش زمین به شمار می‌رود همچنان بسیار ضروری است.

به گفته سیمون استیل به دلیل فجایع غیرقابل اجتناب ناشی از تغییرات شدید آب و هوایی اکنون زمان آن فرا رسیده که طرح سازمان ملل برای پرداخت غرامت به مناطق آسیب‌دیده در دستورکار قرار گیرد.

کشورهای در حال توسعه و کمتر برخوردار معتقدند برای جبران خسارت‌ها و پیامدهای ناشی از تغییرات اقلیمی باید یک صندوق ویژه این کشورها وجود داشته باشد.